|
محمدعلی اصفهانی تو از خود، گذر کن، بهانهْ سْت راه! (در سالگرد قتل عام شصت و هفت)
به پا خيز همسنگر همسفر!
جرس بانگ برداشت، آمد سحر
ز تاول ردا کن بيفکن به دوش
سر و پا به دستار توفان بپوش
محمد فارسیلاله های اوین به چاوشان ِ دردِ انسان رهگذرِتپه های اوین
ز لاله ها پرسید
تبار از که دارید ؟
کین چنین افروخته چون آتش جانید
مگر میراث خون ِ سر بدارانید ؟
محمد بینش (م ــ زیبا روز )دیدار معنوی مثنوی
پیشینۀ "نظربازی" و "جمال پرستی"در تصوف و عرفان (۱) بخشی عظیم از ادبیات عرفانی کهن در زمینۀ عشق،به پیوند و همبستگی میان زیبایی الهی و زمینی اشاره می کند . جمال پرستی عارفانه و "نظربازی" برخاسته از آن که در عین حال ارتباط تنگاتنگ و رندانه ای هم با "شاهد بازی" معمول در برخی خانقاه های قرون و اعصار پیشین داشته ، ادبیاتی منظوم ومنثور را برای ما بجا نهاده است،که برای فهم اندیشۀ پدید آورندگان این آثار می بایست به خاستگاه ِ نظری ِ آنها توجه نشان داد. نوشتار زیر کوششی ست ابندایی و اجمالی برای پی بردن به این خاستگاه
مهستی شاهرخیکودک بوده است خانم کودک بوده است خانم!
هنگامِ انقلاب، کوچک بوده است خانم!
از کُشتار کوردستان بی خبر مانده است خانم!
خون های ریخته را به چشم ندیده است خانم!
روزنامه ها و عکس اعدام های گروهی را ندیده است خانم!
پژوهشگر است خانم و سرش به کار خود مشغول خانم!
بهروز داودیكودكانِ كار درد بزرگ تو چيست
دست هايم آقا
خوشحالى بزرگ تو كدام است
خواب هايم آقا
بزرگ ترين آرزويت
ابوالفضل محققیدر جستجوی یک کلمه به شهری در آمد با باروهای بلند و خانه های خشتی که درهای چوبی کوتاهی داشت. می دانست که خانه آن سوار در این شهر است. سواری که قرن ها پیش این شهر را برای یافتن تنها یک کلمه تَرک گفته بود؛ خانه در انتهای شهر، که اکثریت خانه‌های آن ویران شده بودند، قرار داشت. درب چوبی عظیم که به سختی گشوده می شد. حیاطی مملواز علف های هرز که تمامی خانه را در بر گرفته بود. هیچکس به این خانه نمی آمد حتی کودکان برای بازی.
علی اصغر راشدانکاراکتر هاج واج طعم گیلاس آدمی هاج واج پشت فرمان بلی زرتو شهر می راند. چراتو بلیزرونه پیکان؟ احتمالا مردمثل تمام هاج واجهای پوچ گراواززندگی بیزار، خودرابالاترازهمه ی آدمهای اجتماع میداند. گفتم احتمالا، هنوزهیچ چیزازاین بلیزرسوارنمیدانیم. بلیزرراتومیدانچه ی پرخاک وخلی نگاه میدارد، بیکاره های پاره پوش ، کرد، فارس، لر،عرب وعجم هجوم می آورند، هرکدام دیگری
عیسی صفاطاووس به مناسبت روز خواهر دست هایش را در دستهایم می گیرم، ازدست های من بزرگتر هستند و مانند سنگ پا زبر و خشن. هنگامی که از تعداد بچه هایش می پرسم وارد حیاط می شود و از بین ده ها بچه، بچه هایش را در اتاق ردیف می کند. هشت تا! پیشنهاد می کنم چند روز با من به تهران بیاید. می گوید شوهرش مانند همیشه طفره رفته و بهانه خواهد آورد تا مانع مسافرت وی شود.
مرضیه شاه بزازبا من بگو غزیدن گامهای سبکِ سار بر سبزه ی خیس
و تخم گذاری دردناکِ کبکی در میان بوته ها
و قطره خونی که از زایش می چکد
تا بر بوته ی تمشکِ تابستان بروید
رضا اغنمیحلقه های درهم نقد و بررسی کتاب داستان ازمراسم درگذشت «مونا»، شروع می شود. هنرمند جوانی که خودکشی کرده، اما خویشاوندانش پنهان می کنند. می گویند آِوردوز کرده. نویسنده درنقش صبا همراه مادر و دوست نزدیکش پری ناز درآن نشست حضور دارند.
ا. رحمانگمشدگانی غریب... موجی برخاست،
مژهی دریا به تلالو افتاد
آن نگاه که موج از پیِ موج
به امروز راه می گشود،
از فراز خوابهای همیشه
به فردا آورد
ابوالفضل محققیدو چریک در کارخانه (قسمت پایانی) ندگی چریکی اولین کارش بریدن تمام وابستگی های خانوادگی، رفاقت ها و درست برعکس آن چه می خواست بریدن از خلق بود. فدائی خلق بود اما به محض آن که در ارتباط سازمانی قرار می گرفت بریدن از خلق بود و عدم اعتماد. چرا که مهم ترین بخش از زندگی یک چریک پنهان شدن، زندگی کردن در اختفای کامل، دیده نشدن و شک کردن به همه به هر حرکتی که در پیرامون او بود تا خود و هم تیمی هایش حفظ کند.
ابوالفضل محققیدو چریک در کارخانه! (۳) یاد مشدی احمد افتاد بود پسر صاحب‌خانه‌اش در تبریز؛ پسر کوچکی که از شش‌سالگی فرش‌بافی می‌کرد. یک روز در جواب سؤال او که پرسیده بود: " کار به این سختی
و ساعت‌ها نشستن پشت دار قالی خسته‌ات نمی‌کند؟ " گفته بود: "وقتی مجبور شوی عادت می‌کنی. اوستای ما می‌گوید وقتی ترس چشمت از کار ریخت دیگر کار به نظرت مشکل نمی‌آید. من ترس چشم‌هایم ریخته است ." او عینک ته‌استکانی داشت و همیشه چشمانش قرمز و ملتهب با قطره اشکی چرکی بر کنج آن.
محمد فارسیجاودان بادا، غرورتان! آنگاه که گلویِ آزادی
فشرده می شود، درچنگالهای شب
وخورشید، دلواپسِ
سروهای جوانِ کاکل خونینِ،
خویشتن است،
ما را چه حذ ر ز تو
ای نا قوس نیستی
در سرایِ جان؟
رضا مقصدی "مریم"ِ اعداد به خاطره ی معطر ِ مریم میرزاخانی از مدار ِمرزها گذشت
نامِ نازنین ِ دختری زدود مان ِ آب.
خواب را زچشم ِ چشمه ، دور کرد
همنشین ِ دلنشین ِ آفتاب.
فرخ ازبرى تُندر درد فرياد فرو خورده ى من
مرغ شب آواز
قنارى انتظار
اميدوار پرواز
جسارت بامداد
در پى سياهى
دکتر منوچهر سعادت نورییادنامه ی ادیب برومند ادیب برومند در ظرف مدتی که در دانشکده حقوق تحصیل می کرد نسبت به تکمیل معلومات ادبی و پرورش طبع شاعری خود غافل نبود بلکه با کوشش بسیار شمار فراوانی از متون معتبر نظم و نثر پارسی را با دقت تمام مطالعه نمود و در شعر و ادب به ممارست پرداخت و به زبان عربی و فرانسه نیز به خوبی آشنایی پیدا کرد. ادیب تا سن ۱۶ سالگی به نثر نویسی اهتمام می ورزید ولی از ۱۷ سالگی بیشتر به شعر و شاعری روی آورد و معضلات زمان را موضوع شعر قرار می داد، پس از حادثه سوم شهریور ماه ۱۳۲۰ و اشغال ایران به وسیله متـفـقـیـن در جنگ جهانی دوم، به سرودن شعرهای سیاسی و میهنی پرداخت. ادیب برومند در خطـّاطـی هم ممارست داشت و شکسته نستعلیق را خوش می نوشت.
رضا علامه زادهنمایش "جغد جنگ" پس از سه ماه تمرينات مداوم و دورى از دنياى مجازى، حالا مى توانم به دوستان خوبم خبر بدهم كه نمايش تازه ام "جغد جنگ" آماده است تا در فصل تازه ى تئاترى به صحنه برود. این نمایشِ تک نفره برگرفته از شاهنامه فردوسی است.
مهستی شاهرخی«بنیتای ملتِ ایران» کیمیا، کودکی مورد تجاوز قرار گرفته
اتنا، زیبایی معصومی که دیگر به زندگی برنمی گردد
بنیتا، نوزادی به تاراج رفته، ستایش طفلکی فنا شده
در جامعه ای بسته و بیمار، آلوده به انواع کمبودها،
لبریز از امیال سرکوب شده، مالامال از جدال و خفه شده از ترس از ممنوعه ها
علی اصغر راشدانباصر باصر وسط دایره سینه زنهار و کریسچه ایستاده، نعره می زد. تمام سلول های تن و جانش بال بال می زدند. یک لیوان آب گرفت و سرکشید، گلو صاف کرد. زبانش را تانصفه بیرون داد، نوک شست وانگشت اشاره ش را رو زبانش مالید، دفترچه کاهی چرکمرده دراز بدقواره سیاق نویسی شده ش رااز اول تا آخر با نوک انگشت های خیسش ورق زد، جاهائی رانگاه و وارسی کرد، ورقی رااز وسط انتخاب و بالا برد، به چشم هاش نزدیک کرد.
ابوالفضل محققیدوچریک در کارخانه ! (۲) (ادامه) جوابی نداد؛ سکوت کرد. می‌دانست که روز اول نباید اجازه بدهد حمید سر شوخی را باز کند. چون به نظر می‌رسید با همه شوخی دارد و برعکس صورتی ترحم‌آمیز، بسیار شوخ و تااندازه‌ای وقیح بود. از این‌که چنین فکری در حق او که یک کارگر بود کرده است ناراحت شد. فکر کرد این همان فاصله طبقاتی است؛ همان فرهنگ مربوط به جایگاه طبقاتی او است که می‌ترسد با این جماعت دمخور شود و سر شوخی را باز کنند. آیا این ضعف او بود؟ تا عصر چپ وراست چرخید. عصر خسته‌وکوفته به‌طرف خانه برگشت.
مهدی استعدادی شادواکنشی به رونق خرافه رواج تمایل به علم غیبی نشانۀ عقب نشینی آگاهی است. آگاهی یی که نیروی خود را از دست داده است تا بتواند به مسائل الزامی بیندیشد و شرطهای مربوط را رعایت کند. در حالی که به جای حل مسائل الزامی و در نگر داشتن معیارها، مرسوم گشته که در روند تعیّن مفاهیم متفاوت و واحد دوغ و دوشاب را یکی کنند. چنان که از امر الزامی، واقعیت موجود میسازند و از امر مشروط، ذاتی بی واسطه. دینهای تک خدایی به اسطوره شناسی درجه دو فرومیپاشند. یکی از سوال شوندگان پژوهشی روانشناسانه و اجتماعی که در امریکا صورت گرفته، پاسخ زیر را داده است:"من به طالع بینی معتقد شده ام چون که دیگر به خدا ایمان ندارم".
رضا اغنمیچه کسی ازاسلام سخن می گوید؟ نقد وبررسی کتاب نویسنده، بانگاهی ژرف به تاریخ اسلام وبررسی روابط غرب با جامعه اسلامی، ارحوادث ناگواری که امروزه به افراطگرائی وتروریسم منجر شده، پرده برداشته، و نکته اساسی را پرسشواره مطرح می کند:
«آیا اساسا امیدی به اصلاح و رفرم اسلامی وجود دارد؟».
با شناخت باورهای ایمانی آن ها، بی خبری آمریکائی ها را درباره مسلمین مطرح می کند: «دردسامبر۲۰۰۵ موسسه ی گالوپ دریک نظرسنجی، هنگامی که ازامریکائیها پرسید چه چیزی در جوامع اسلامی نظرشما را جلب کرده، وآن را تحسین می کنید، عموما پاسخ دادند «هیچ چیز».
حسن حساماتاق زير شيرواني از پله برقي كه بالا مي‌آمدم ديدم جلوي خروجي مترو ايستاده است. باران مي‌باريد.
گفتم: اي كاش توي سكوي مترو قرار گذاشته بوديم.
گفت: مهم نيست. برويم.
شال پشمي را بدور گردن پيچاندم و دگمه‌هاي باراني‌ام را انداختم.
گفتم: باران سمجيه.
گفت: بله. ولي من از باران خوشم مي‌آيد.
محسن حسامهمسفر باران بند آمده بود. مسافرها با شتاب از درب بزرگ ايستگاه راه‌آهن بيرون مي‌آمدند. در آسمان روشنايي پديد آمد. روشنايي روي بناي قديمي ايستگاه راه‌آهن افتاد. چشمت به عقربه‌هاي ساعت بزرگي افتاد كه بر پيشاني سنگي‌ي خاكستري‌ي بناي قديمي در حال نوسان بود. با خودت گفتي حالا وقت بازگشت نيست. بهتر است برخيزي، گشتي توي شهر پاريس بزني و يادبود تماشا كني. بعد، به زيارت اهل قبور به گورستان «پرلاشز» بروي، آنجا كه همسفران سابقت سالياني است كه زير خاك آرميده‌اند.
| 
